Баруун хязгаарт зорчсон тэмдэглэл буюу Алтай Таван Богдын аялал

Би нь анх 5 жилийн өмнө Увс аймаг руу явсан байдаг юмаа.. тэр үед засмал зам дөнгөж тавигдаж байсан үе таараад зам их хэцүү байсан болохоор засмал зам тавигдаж дуусахаас нааш дахиж ирэхгүй гээл буцсан байдаг юм. Нөгөө зам энэ жил тавигдаж дуусаад УБ-Увс аймаг бүтэн засмалаар холбогдсон болохоор энэ зун аялалын маршрут баруун зүгт зурагдлаа.

5 жилийн өмнө 6 сартай нэг бяцхантай явж байсан бол энэ жил 5 нас, 2 нас, 8 сартай гурван бяцхантай болоод өнөр өтгөн аялсаан. Энэ гурван жаалыг уйдаахгүй, ядраахгүй 1400км зам явна гэдэг бол их чанга шүү. Сэтгэл санааг нь хэдэн өдрийн өмнөөс бэлдэж эхэлсэн дээ.. машинаар хол замд явна, замдаа 2 хоноод очно гээд л, нуур далай үзнэ, олон найзуудтай болно, хөгжилтэй байна даа гээд л. Ингээд сэтгэл санааг нь бэлдчихээр харьцангуй гайгүй явдаг юм билээ. Замдаа 4 цаг хэртэй яваад нэг зогсож амраад, хоол унд идээд, орой бүрий болохоор хоноглоод явахад хүүхдүүд маш сайн явсан шүү.

Миний Увсын талаарх 5 жилийн өмнөх сэтгэгдэл их маруухан байсан болохоор манай нөхөр энэ удаагийн аялалыг 100% надад болон гэр бүлдээ зарцуулнаа л гэсэн, тэгээл зарцуулсан даа. Увсад очоод 14 хоноход ердөө 2 өдөр л аймгийн төвд өнжөөд бусад өдрүүдэд дандаа ийш тийш аялсан байвал яахуу?!.. Очсоныхоо маргааш л Гоожуурын хүрхрээ, вансэмбэрүү цэцэг үзэхээр явсан. Эргэж ирж 1 хонолгүй л Увс нуур, Хархираа уул, Үүрэг нуур гээд аялал үргэлжилсэн..

Үүрэг нуур л үнэхээрийн сайхан газар байлээ. Би бүүр нөхөртөө ийм сайхан газар өмнө ирэхдээ яагаад намайг авчраагүйн гээд л хэлээд амжсан. Үүрэг нуурын аялал их паянтай.. Үүрэг нуур орж хоноглоод маргааш нь буцах байтал өдөржин шөнөжин бороо ороод Түргэний гол үерлээд зам хаагдчихаваа..  Түргэний голын гүүр нь нурсан учраас явж чадахгүй Сагил сум орж хоночихоод маргааш нь буцаад Үүрэг нууран дээрээ очиж тэндхийн амралтын газар зам нээгдтэл байрлахаар болов. Би чинь говийн хүүхэд ус бороонд баярлана уу л гэхээс үер усны аюулыг нүүр тулж мэдэрч яваагүйн билээ. Яг ийм голын үертэй таарсан чинь үнэхээр аймаар байсан. Тэрнээс хойш замд бороо орвол баярлахаасаа айдаг болцон байсан.

Үүрэг нуур

За тэгээд Үүрэг нуурын амралтанд хонож байхдаа газрын зураг харж байсан чинь баруун тийш нэг даваа даваад 200 орчим км яваад Баян-Өлгий аймаг, тэгээд цаашаа 160 орчим км яваад Алтай Таван Богд орохоор байдаг шүү.. За бараг хаяанд нь ирчихжээ.. Энэ жил АТБ моодонд ороод хүн болгон шуураад байсаныг ч хэлэх үү, дараа хотоос 1700км явж АТБ үзнэ гэхээр зориг мохсон хэрэг тул ийм ойрхон ирсэн дээрээ ухас гээд үзчихээд ирье гэсэн мэргэн санаан дээр манай гэр бүл санал нэгдэвээ J Улаангомоос замын хань татах гэтэл бидний энэ галзуу мэргэн санаанд (бороо ус ихтэй, гол үерлэсэн байхад) нэгдэх хүн олдоогүй тул 5-уулаа гараад давхихаар шийдэв.

Баян-Өлгий ороход Үүрэг нуураас Байрам гэдэг даваагаар давдаг юм байна. Даваа өгсөж байхад зам их эвгүй, бас Байрамын оройд тэнгэр бүрхэж бороо орж байгаа шинжтэй бараантаад, хавь ойрд машин тэрэг байхгүй, Бурхан минь юу л болох бол гэсэн айдастай л даваа өгсөж байлаа.. Гэтэл ашгүй давааны орой дээр гартал цаад талдаа зөндөө олон айлтай, бас тэнгэр онгойгоод нэг сэтгэл амарч билээ. Эхний даваагаа сайн давлаа. Гэтэл 2дох том даваа байгаа. Тэр нь Ямаатын гол гээч юм. Өмнөх өдрүүдийн бороонд үерлээд зам хаагдсан сурагтай байсан тул ус нь татарсан байгаасай гэж залбирч л явлаа. Байрамаас уруудаад Ямаат гол орох замд (100 орчим км юмуу даа) ард урд энд тэнд бороошоод байдал эвгүйрэх шинжтэй шүү. Замд машины доод тал ховилд цохигдоод нэг төмөр нь салах гээд санжигнаад байдаг, ямартаа ч эхлээд гол гарах хэрэгтэй байдаг.. Давхисаар байгаад Ямаат дээр очтол ус нь гайгүй байна шүү. Гол гартал нэг том ачааны машин зогсож байхаар нь тэднээс багаж гуйж авч байгаад машинаа янзалж аваад Баян-Өлгийн замд орсон. Ачит нуураас цааш Баян-Өлгийн зам харин янзын сайхан зам юм билээ дээ. Өөдөөс тэнгэр цэлмээд, сэтгэл тайвшираад л нээх гоё ккк. Оройдоо Өлгий хот ороод таньдаг айлд буудаллаж хоноод маргааш өглөө нь Алтай Таван Богдын замд гарсан.

Өлгийгийн хилийн цэргийн ангиас АТБ орох зөвшөөрөл авдаг юм байна лээ. Тэрийгээ аваад үд хэрд АТБ рүү хөдөлсөн. Анх удаа явж байгаа болохоор GPS-дээд явсан. Хаа очиж машин их явж байсан даа, замд бараг зарим газар машины уралдаан болоод байгаа юм бишүү. Биднийг дунд оврын машинтай, 3-н жаахан хүүхэдтэй, ханийн машингүй АТБ зорьж явна гэхээр замд таарсан хүмүүс зоригтой юмаа гээд гайхаад байсан (зориг уу, тэнэг үү л гэж бодсон байх ккк). Өлгийгөөс Алтай Таван Богд орох зам сонирхолтой байгальтай юм билээ. Уулс гэж дүнхийж байдаг шүү. Хангай шиг үргэлжилсэн уул биш, дүнхийсэн дүнхийсэн өвөө шиг уулнууд. Огцом огцом өндөр, хад асгатай, мөнх цастай. Зам бол бас challenging. Замын эв, ая данг тааруулж явах хэрэгтэйм билээ. Мундаг жолооч шүү гээд нөхрийгөө нэг магтчий кк.

За тэгээд явсаар орой 7н цагийн үед АТБ-ын 15км-ын суурин дээр очлоо. Энэ сүүлийн 15км л хамгийн хэцүү зам, 2 цаг явдаг энэ тэр гээд хүмүүсээс сонссон байсан болохоор одоо яах вэ гэдэг сонголтонд тулж ирсэн. Дээшээ яваад очиход оройтоод нар шингэчихвэл наашаа ч үгүй цаашаа ч үгүй болчих гээд байдаг.. гэтэл тэнд бидэн шиг байдалд орсон 2 машинтай аялагчид тааралддаг байна шүү. За за дээшилбэл хамт дээшилье, яваад үзье гээд 3 машин нийлж аваад явлаа шүү. Тэр 2 машин гайгүй том машин байсан л да (ланд манд нь л байсан байх :-p). Тэр 15 орчим км зам үнэхээрийн бартаат зам байсан шүү... за тэхдээ 2 цаг явах нь ч юучив, бид 50 мин хэртээ яваад нар шингэхээс 10-20мин өмнө АТБ-ын өмнө гарсан байдийн. Яг нэг даваа өгсөөд л гараад ирэхэд өмнө байдаг сүр жавхлангаараа дүнхийж байдаг шүү! Шууд л дуу алддаг юм билээ хүн (дуу алдам үзэсгэлэн гэдэг нь энэ байж таарлаа). Хүүхдүүд хүртэл сэтгэл нь их хөдөлж баярласан шүү. Үнэхээр зураг шиг байгаль л гэж энэ байх. Гайхалтай гэхээс өөр хэлэх үг алга.

Казак гэр

Төд удалгүй нар шингэж харуй бүрий болоход буцах замдаа орлоо. Уулнаас бууж байхад ард ууланд дуу цахилгаантай бороо орж эхлэв. Үер буучих вий гээл айгаал, бас харанхуйд зам бүүр ч эвгүй. Борооноос бараг зугтсаараан байгад арайх гэж постон дээр хүрч ирэв. Энд казак гэр түрээслээд хоноглож болдог гэсэн болохоор зам нийлж уул руу гарсан 2 машиныхантайгаа хамт гэр түрээслээд хоноглосон. Казак гэр чинь гаднаасаа жижиг харагддаг хэр нь дотороо маш том зайтай юм билээ. Бас их ганган, эрээн мяраан л гэр байсан. Ашгүй гэж гэрийн ачаар бороонд зутрахгүй дулаахан, тухтай хоноглож чадсан шүү. Ер нь энэ олон өдрийн аялалаас харахад зутрахгүй байх л хамгийн чухал юм билээ. Зутрахгүй бол хүүхдүүд ч ядрахгүй аятайхан аялчихдаг юм билээ.

Бид уг нь маргааш нь дахиж Алтай Таван Богд руу гарна гэж бодож байсан боловч өглөө бостол юун гарах битүү бороо манан.. бараг зугтах шахам буцах замдаа орсон доо. Замд байсан голууд эвгүй эвгүй үерлэсэн байсан ч сайн жолооч маань бүгдийг давгүй туулаад гарсан. Оройдоо тэгээл Өлгий хотод ирсэн. Уг нь АТБ-оос урд зүг рүү эргээд Сыргал гээд гоё газар байдаг гэсэн. Энэ удаа үзэлгүй үлдээлээ. Дараа дахиж ирнээ л гэв.

Өлгийд хоноод маргааш өглөө нь бас л борооноос зугтаад гарч одов. Биднийг Өлгий хотоос хөдлөхөд яг бороо орж эхэлж байсан, борооны эсрэг зүгт зам таарсан болохоор зугтаж давхисаар байгаад нөгөө алдарт Ямаат гол дээрээ ирсэн.  Ямаат, Байрам 2ыг давчихвал л санаа амрах гээд байдаг.. Ямартаа ч Ямаатаа гарчихлаа. Гэтэл Байрам дээр бороошоод болдоггүй шүү. Явж л байлаа. Даваа өгсөх замд уулнаас бууж байгаа голыг хэд хэд нааш цааш гардаг юм билээ. Гэтэл нэг гол гатлах гэтэл зам алга болчдийн. Нөгөө магтаад байсан жолооч чинь гол дотор зогсчихсон цаад эрэг рүү нь яаж гарахаа мэдэхгүй, гэнэт үер буугаад ирэх вий гээд би айгаад хөдлөөчээ хөдлөөчээ гээд, нөгөөх нь хаашаа хөдлөх юм бээ гээд, хаашаа хамаатай юу наад голоосоо гараачээ гээд тэрээхэндээ паникт оров шд. Гэтэл бидний ирэхэд байсан замыг үер буугаад алга болгочихсон байжил дэ. За ямартаа ч тэндээсээ гараад даваа өгсөх замдаа орсон. Биднийг даваа өгсөх үед бороо ашгүй минь гэж бараг зөрж таарсан. Тэгээд Байрам дээр гараад цааш тонгойход тэнгэр цэлмээд, Үүрэг нуур харагдаад нээх сайхан гэртээ ирсэн юм шиг санагдаж билээ.  

Улаангомоос Алтай Таван Богд ороод ирэх 4 өдрийн аялалд үнэхээр азтай, яг л борооны сиймхийгээр явсаар таарсан шүү. Бороотой уралдаж явж байсан болохоор зарим үед хүүхдүүд шээлээ баалаа болвол зогсохгүй, нэг бол тэвч нэг бол өмдөндөө шээ гэж байгаам бишүү ккк. Энэ 4 өдрийн турш өдөрт 8 цаг машинд, шороон замаар, манай хүүхдүүд ёстой мундаг байсан шүү. Замд 1-2 л зогсвол зогсоно бусдаар бол тэгээд шударсан шд.

АТБ-д бас яаж зүгээр байхав гэсэн шиг аппаратаа газар тавиад мартсан байдий. Замдаа машины хаа нэгтээ байгаа биз гэж явсаар Улаангомд ирээд нүх сүв болгоноор хайгаад олддоггүй шүү. Тэгээд хамгийн сүүлд харагдсан газар АТБ-д л орхисон болж таарсан. Тэр ч олдохоосоо өнгөрсөн гэж бодсон хэдий ч доторх зурагнууд хайран санагдаад болдоггүй. Тэгээд УБ-д ирсэн хойноо юмыг яаж мэдэх вэ гээд Дэлхийгээр аялагчдын групп дээр тэдний өдөр тэр хавиар явсан хүн ийм аппарат харсан бол хэл дуулгаарай гээд пост оруулсан байсан чинь яасан гээч?... үнэхээр бид нарыг явсаны маргааш тэрүүгээр явсан хүн таараад олсон байвал яахуу!!.. ёстой сонин. Тэгээд холбогдоод аваарай гээд.. сайн хүмүүс таарсан шүү, баярлаад баршгүй.

Энэ зуны аялал гайхалтай сайхан байлаа. Хүүхдүүд ч замын ая дааж сурлаа. Өөрсдийгөө ч шинэ адал явдалд сорьж үзлээ.

5 жилийн дараа Увс руу дахиж явна. Тэр үед Боршоогийн боомтоор гараад ОХУ-ын нутгаар дамжаад Сэлэнгийн боомтоор орж ирнэ гэсэн хэтийн төлөвлөгөөтэй байгаа. Магадгүй цаашаагаа Төв Азийн орнуудаар аялчихаад ирэхийг хэн байг гэх вэ ккк.

 

Зуслангийн өвөл буюу Карантилагдсан 2020

За юуны өмнө энэ постыг эхлэхдээ дуулгах сонин бол "бүл нэмсээн". Туркэд unplanned Valentine's day-г арай хэтрүүлэн тэмдэглэсэн бололтой юм, 9 сарын дараа 3 дахь хүүхдээ өлгийдсөн байдаг юм. Хэдийгээр 28 насандаа хүнтэй сууж, 2 ихэр хүүхэдтэй болох төлөвлөгөө бүтээгүй ч 5 жилийн дотор 3 хүүхэд гээд чамгүй ажил амжуулчихсан л сууж байна даа.
Дундах хүүхэд дээр барьж эхэлсэн зуслангийн байшингаа энэ өвөл яаж ч байсан ашиглалтанд оруулна гээд зүтгэсээр байгаад 12 сард дуусгаад шинэ маамаагаа аваад зуслан дээр өвөлжихөөр болов оо. Тэгээд шинэ маамаа зуслан дээр ирээд 2 долоо хоноогүй байхад ах эгч нарын цэцэрлэг карантилагдаад бүгдээрээ бөөнөөрөө зуслан дээрээ амьдарч эхэлсэн. Дээрээс нь өвөө эмээ, дүү нарын хүүхдүүд гээд гэр цэцэрлэг... гэр цэцэрлэгийн багш нь, тогооч нь, үйлчлэгч, цэвэрлэгч нь хэн байсан нь ойлгомжтой биз дээ.. за яахуу яахуу.. ямар азаар байшингаа ашиглалтанд оруулж амжсан байсан юм гээл баярлаад сууж байлаа. Зуслан дээр хөл хорионд байх санхүүд хэмнэлттэй, хүүхдүүдэд тустай, хамгийн зөв зүйл юм байна. Шинэ маамаад бол тэгээл цэвэр агаар эм гэдэг л үнэн юм байна. Өдөржин гадаа унтаад, шөнөжин бараг сэрэх ч үгүй унтана. Идэхээсээ илүү л унтана. Туркууд хүүхдээ "uyusun da büyüsün" буюу "унтаад том болоорой" гэж бүүвэйлдэг нь ийм учиртай байсан юм байна шд.
За тэгээд карантиний үед хүүхдүүд хичээлээ хийж, гадаа тоглож, чаргаар гулгаж өнжинө. Харин томчууд нь өдөржин шөнөжин хөзөр тоглосон. Уйднаа л гэж байхгүй, бүр хөршийн хүмүүсээ дуудаж авчраад л тоглосон. Би бол муушиг гэдэг тоглоомыг мэддэггүй л байсан, одоо сурсаан сурсан хэхэ.
Энэ өвөл уг нь шинэ хүнээ өсгөөд зусландаа даруухан өвөлжинө, хүүхдээ унтуулаад нар туссан цонхон дээрээ суугаад ном уншина гээд баахан шинэ ном авч тавиад бэлдээд байсан байдгүй шүү. Шинэ мэргэжил эзэмшсээр байгаад таарлаа, цэцэрлэгийн багш гэдэг. 0-10 насны 6 хүүхэд.. өдрийн 90%-ийг хоол хийгээд, аяга таваг угаагаад, гэр цэвэрлэж өнгөрөөсөн. Бүх ажлаа дуусгаад яг 3-4 цагийн үед надад нэг 20-30мин чөлөөт цаг олддог юм байна лээ. Энэ цагт жоохнууд нь унтаж, том хүүхдүүд нь хичээлээ хийж таардаг юм. Энэ алтан хормыг ашиглаад аяга кофе хийж аваад ном бариад эсвэл суваг эргүүлж түр амсхийдэг. Гэхдээ бас бодоод байхад ийм busy хэрнээ ядарсан юм бол байхгүй ээ. Энэ байдалд дуртай, төвөгшөөхгүй харин ч кайф авсан.
2020 он ийм жил болно гэж төсөөлсөнгүй шүү, гүйэ тэгээд хэн ч л ийм юм болно гэж төсөөлөх вэ дээ. Корона вирус гэх энэ гайт өвчин тархаж дэлхий даяар хөл хорионд оруулчихна гэж хэн таамаглах вэ дээ. Одоо ч 4 сар өнгөрчихөөд байхад байдал намдах нь битгий хэл хүндэрсээр л байна. Энэ янзаар бол хэзээ эргээд хэвэндээ орох бол оо, ер нь хэвэндээ орох бол уу л гэж бодогдож байна. Бидний мэдэх амьдрал гэгчийг орвонгоор нь эргүүллээ дээ энэ гайхал вирус. Олоон жилийн дараа энэ талаар бид юу ярьж, түүх юу бичиж байх болоо? Ямар ч байсан амьдрал өмнөх шигээ үргэлжлэхгүй л байх. Хүүхдүүдээ аваад гадуур гардаг, тоглоомын төв, хүүхдийн парк ордог байсан үеийг санаж байна, hot pot эсвэл сайхан солонгос хоолны газар орохыг санаж байна. Cinema-д кино үзэхийг санаж байна. Хэзээ эргээд айдас хүйдэсгүйгээр энэ бүгдийг хийх бол, тэр цаг мөчийг хүлээж байна.
Ингээд эргээд бодоход бид ямар их цаг ба мөнгийг гадуур гарах, зугаа цэнгэл, худалдан авалтанд үрдэг байсан байнаа, тиймээ. Энэ магадгүй амьдрал бидэнд хүчээр олгосон "pause" байх. Pause авчихлаа, одоо хэзээ play дарж болох вэ..

An unplanned Valentine's day trip to Istanbul

Үзэсгэлэнт Босфорын хоолой, далай үнэртэх шиг, цахлайн дуу сонсогдох шиг

Хамгийн сүүлийн пост 2015 онд гэнэ үү, блогоо бүр мартсан байна шүү. 2 хүүхэд, 2 том төслийн ард ч блог бичих зав гардаггүй юм байна. Одоо чадвал хааяа салхи оруулж байнаа...

Энэ хосуудын баяраар гэнэтийн явдал болж Станбул хот руу хэд хоног зугаалах завшаан тохиов. 2012 онд Туркэд тойрон аялал хийснээс хойш 7 жилийн дараа анх удаагаа очлоо. Хуучны дурсамж сэргээд үнэхээрийн сайхан байв. Өмнө нь оюутан статустай явдаг байсан бол энэ удаа аялагч, шоппер статустай айн.. Султанахметийн хавиар буудалд буугаад, турист ресторанд ороод, том моллууд хэсч шоппинг хийгээл кк.

Султанахмет, Аяа Софиа хавиар хэслээ, Basilica Cistern (Yerebatan sarnici) буюу газар доорх усан сангийн байгууламж үзлээ. Энэ газарт хэд ч орсон уйдахгүй, байнга л үлгэрийн мэт мэдрэмж төрөх юмаа.

Медусийн толгой

Old city буюу Султанахметээс Галата гүүр хүртэл алхаж, Галата гүүрэн доор загасны ресторанд чухам үнэтэй өдрийн хоол идэж Валентин тэмдэглэв кк. Гэхдээ орчин, уур амьсгал, дүр зураг, загасны амт, хоолны амт, дарс, шар айраг гээд бүгд perfect байсан л да. It was worth its price.  

A modern transport through old city

Тэгээд л баахан хөлийнхөө улыг эргэж, шавай гэж байдаг бол ханахаар л дэлгүүр хэслээ. Bakirkoy дүүрэгт байдаг Marmara Forum гээд шоппинг молл бол тасарцан газар байнаа. Туркийн бараг бүх гайгүй брэндийн дэлгүүр, department store гээд сонголт арвин дээрээс нь хямдрал бол урамтай байна лээ. Турк гутал сайн болохоор гэр бүлээрээ баахан л гутал авлаа, ойрын 5,10 жилдээ болоод явчих байхаа кк. 2012 онд Турк явахдаа баахан гутал цуглуулж байсан, тэд нар одоо хүртэл сайнаараа л байгаа, тэгэхээр аргагүй л чанартай байгаад байна. 

Бас оюутан байхдаа Sahaflar гээд Cemberlitas-д байдаг мөнгөний захаар их явж цаг үрдэг байсанаа санаад мөнгөний зах орсон боловч кг, кг-аар зардаг газрууд нь хөөгөөд тухтай ч үзэж, тухтай ч юм сонгож авч чадсангүйээ кк. Оюутан байхад бас тэгээл хөөгдөөд явдаг байж билээ. Тэр зах дээрээ мөнгөн эдлэл нь сонголт арвин, үнэ хямд хэрнээ аргагүй л бөөний худалдаа болохоор кг, кг мөнгө, хайрцаг хайрцагаар зардаг газар юм аа. 

За тэгээд, өнгөрсөн 7 жилийн хугацаанд юу өөрчлөгдсөн байна гэж ажиглаль хийвэл: зам харилцаа, нийтийн тээвэр аргагүй сайн хөгжүүлжээ. Станбулын өнцөг булан бүрт, бүр Босфорын хоолой доогуураа хүртэл тунел хийн метро тависан байна. Гэхдээ нийтийн тээвэр их үнэтэй байна. Метронд 1 суухад 1500 төгрөг орчим, дамжин суухад энэний тал орчим юм уу даа. Тэгээд очингуутаа онгоцны буудлаас Станбул карт аваад цэнэглээд явчихвал амар юм байна лээ.

Нисэх буудлийн харуул хамгаалалтын ажилтан, пасспортны ажилтнаас эхлээд гадуур хаа сайгүй л толгойны алчууртай эмэгтэйчүүд ажиллаж харагдах нь сонин санагдав. Өмнө нь ийм хаалттай хүмүүс ийм нээлттэйгээр ажиллаж байдаггүй байсан юм. Эрдоганы AKP-ын нөлөөлөл аргагүй мэдрэгдэж байна.

Өнгөрсөн хугацаанд, ер нь амьдрал хэцүү байгаа бололтой хүмүүс нь нэлээд бухимдалтай болсон санагдав. Муухай ааштай, бухимдалтайгийн дээр популер туристик орнууд шиг л юм л бол мөнгө мөнгө болжээ. Юмны үнэ ч гэж явж өгчээ. Амьдрах өртөг өссөн нь гарцаагүй. 

Бусдаар бол цаг агаар сайхан, сэтгэлд хоногшсон Станбул үнэртээд үнэхээрийн сайхан байсаан. Хааяа ганц нэг бороо дусаад, зэврүүндүүхэн тэхдээ даарахааргүй, яг л миний мэдэх өвлийн улирал байлаа. Энэ удаа богино хугацаагаар явсан ч дурсамж сэргээд дахин дахин байн байн ирж баймаар санагдсан. Удахгүй дахиж уулзнаа Станбул!  

Зуны тухай товчхон буюу Увсад аялсан тэмдэглэл

Энэ зун гэр бүлээрээ алс холын Увс аймагт аялаад ирсэн. Увс аймаг чинь чухам хол газар байна лээ шд. Яваад байсан, яваад байсан дуусдаггүй. 3 хоног явж хүрсэн шүү дээ. Хүүхэд жоохон байсан болохоор их ядарсан. Хүүхэд ч, ээж нь ч ядардийн байна лээ хол газар олон хоног машинаар явахад. Хаширсан хоёр Увсад очингуутаа онгоцны тийз захиалаад буцахдаа шууд ниссэн.
Говийн хүүхдэд хойд зүг гэхээр л хангай санаанд ордог болохоор Увс аймгийг жинхэнэ хангай газар юм байх гэсэн чинь говь шиг газар байдийм даа. Үнэхээр гайхсан. Аймгийн төвдөө аймаар халуун, бороо орохгүй, тэгээд бас аймаар шороо шуурдаг. Улаангом гэдэг нэр чинь улаанаараа эргэлдсэн шороо гэдэгээс гаралтай гэсэн шд ккк. Увс явах замдаа бид Архангай, Чулуут гол, Тайхар чулуу, Хоргын тогоо, Тэрхийн цагаан нуур үзээд эхэндээ их сайхан байсоон. Тэгээд замын яг тал буюу Солонготын даваа даваад л зам бишдэж эхэлсэн. Зам барьж байгаа нэрээр хамаг замыг эвдчихсэн, дэгэн догон дэгэн догон гэсээр 40км газрыг 4 цаг туулах жишээний. Завхан аймгийн Сонгино сумаас цаашаа зам нь яг говийн зам шиг болж ирдийн байна. Үзэгдэх харагдах юмгүй, хоосон шар тал дээгүүр л давхиад байсан. Ядаж байхад энэ зун гандуу байсан болохоор нүдэнд торох ногоон өнгө харагдсангүй.
За харин Хяргас нуур хүрээд л сэтгэл сэргэж эхэлсэн дээ (яг үнэндээ Хяргас нуурын хаяанаас засмал зам дээр гарсийн кк). Зам жаахан муруйж Хяргас нуурын урд эрэг дээр байдаг хэцүү хад гэдэг газрыг үзсэн. Нуурын эрэг дээр цагаан хад чулуу тогтсон, цагаан хадан дээр нь шувуу үүрээ засаад өвөрмөц үзэмж төрхтэй болгосон сонирхолтой газар байна лээ. Яг л нэг гадаад далайд, гадаад оронд байгаа юм шиг сэтгэгдэл төрсөн.
Хяргас нуураас 200км сайхан засмал замаар давхиад Увс аймгийн Улаангом хот ордог юм байна. Аймгийн төв рүү орж ирэхэд 90 жилийн бэлтгэл гээд жинхэнэ бүтээн байгуулалт өрнөж байв. Улаангомд анх удаа ирж байгаа хүний нүдээр харахад аймгийн төв рүү орж ирэх зам дагуу хэдэн балгас болсон байшин харчихсан чинь тэр сэтгэгдэлээсээ салж чадахгүй байсан. Уг нь зөндөө олон шинэ байшингууд баригдаж  байгаа, бас засмал зам сайн тавьсан байна лээ. Аймгийн төвд нь зөндөө олон хөшөө байдаг юм билээ. Ю.Цэдэнбалын хөшөө, Гиваан баатрын хөшөө, Баянмөнх аваргын хөшөөнөөс гадна замын уулзварууд дээр морин хуурын хөшөөнүүд байдаг юм байна. 90 жил гээд чухам нүүрээ угааж, нөгөө хувцасаа өмсөнө гээч нь болсийн бишүү. Айл болгон хашаагаа будаад, зам талбайгаа засаад л цэвэрлээд л байсан.
Аймгийн төвийнхөө баруун зүгт сүрдмээр сайхан Хархираа уулс харагддаг нь үнэхээр сайхан. Бараг гэрээс орж гарах болгондоо харж бахдан биширж байв шд. Мөн Наранбулаг сумын наадам үзэх гэж явах замдаа мөнх цаст Цагаан Дэглий хайрханыг харсан. Үнэхээр сайхан. Балжинням аваргын нутаг Наранбулаг сумын наадам нь сумын төвөөсөө хол хангайн нуруунд болдог юм байна. Наадмын өглөө сумынхан нь бүгдээрээ тэр "шил" (ямар юмны шил билээ дээ) гэдэг газар руугаа явцгаагаад сум нь эзгүйрдэг юм билээ. Манай нөхөр надад жинхэнэ хангайн наадам үзүүлнэ гээд байсан, үнэхээр жинхэнэ хангайн наадам байсан шүү. Морь нь уулан дээр уралддаг, бөх нь уулан дээр барилддаг (ккк за жоохон хэтрүүлэг байлаа). Тэр шил гэдэг газраас нь урд зүгт Хяргас нуур, хойд зүгт Увс нуур харагддаг үнэхээр гоё газар байна лээ. Сумын наадам ч охид нь гоёж гоодон хоёр гурваараа хэлхэлдсэн, харцуул нь морь унан ханхалзсан жинхэнэ сайхан сумын наадам болсон доо ккк.
Наранбулаг сумын наадмын дараа улсын баяр наадмын үеэр Увсынхан чинь тэр чигээрээ Увс нуурынхаа эрэг дээр нааддаг юм билээ шд. Нуурын эргээр хүн, машин, майхан битүү. Нуур ч гэж нуур, Увс нуур үнэхээр гоё. Ус нь бүлээхэн болохоор нэг орчихвол буцаж гарахыг хүсэмгүй шүү.
Улсын наадмын дараа хойшоо хил гарч Тува улсын нийслэл, Ази тивийн төв цэг Кызыл хот ороод ирсэн. Боршоогийн хилийн боомтоос нутгийн машин дагаж явсан чинь аймаар хурдтай; 140-160 км/ц хурдтай давхисаар байгаад Кызыл орсон. Тэр замаар нь удаан явж болдгүймүү хаашайн кк. Кызылд 3 хонохдоо Бурхан минь яг шарагдаж үхэх гэж байсан. Арай дэндүү халуун газар байна лээ. Орой сэрүүн орохоор Енисэй мөрний эргээр зугаалж, Азийн төв цэгийг тэмдэглэсэн дурсгалт газрыг үзсэн. Уг нь Кызыл орж орос юм авах санаатай байсан боловч бараг байдаггүйм билээ. Байсан нь харин үнэтэй. Охиндоо л хэдэн орос тоглоом авах шив.
За тэгээд 7 сарын 22-25-ны өдрүүдэд Увс аймгийн түүхт 90 жилийн ой, Монгол бөхийн их баяр, Баруун бүсийн хурдан морины "Увс хурд-2015" гээд сүртэй сайхан нэртэй, сүртэй сайхан баяр наадам болсон доо. Ирсэн, үзсэн хүмүүс ч гэж тоймгүй олон. Наадмын нээлт үзсэн. Зохион байгуулалт сайтай, олон хүн хамруулсан их л гоё юм болж байна лээ. Увсынхан нутгийн алдартнууддаа эмээл хазаартай морь бэлэглэж байна лээ. Түрүүлсэн бөх, морины шагналууд ч бас том байна лээ. Их л мөнгө зарсан байх даа.
Наадам ч сайхан болсон. Харин Улаангомд сар шахуу болоход уйдсан шүү. Наадмын бэлтгэл гээд хүмүүс нь завгүй. Гарч орж үзэх харах юм байхгүй. Аятайхан хоолонд орчихоор ч газар байхгүй. Осолдохгүй л явахынхаа өмнө аймгийн музэй үзэж, захаар нь оров шд.
Энэ зуны аялал нэг иймэрхүү. Би ч явдалаас нь хаширсандаа Увс аймаг руу засмал зам бүтэн тавигдсан цагт л дараа дахиж ирнэ гээд хэлчихсэн байгаа.

Завгүй ээжийн ажлаа хийсээр

Декрит гэдэг нь яг үнэндээ ажил юм, босс нь л нялх амьтан болохоос биш гэсэн үг хичнээн үнэн. Ажилтай байх үедээ декриттэй гэртээ суухдаа хийнэ гэж баахан юм төлөвлөөд байсан байхгүй шүү. Юун илүү дутуу юм хийх байтугай хүүхдээсээ илүү гарч чадахгүй шинэхэн мама байноо. Өдөр хоног уйдах завгүй маш хурдан бөгөөд маш аз жаргалтайгаар өнгөрч байна. Жинхэнэ таашаалын ажил чинь энэ ээжийн ажил байна шд. Өмнө нь хийж байсан ажил, сургууль, амжилт хажууд нь юу ч биш юм гээч.
Бяцхан бяцханаа 6 сар хүрсэн. Өдөр болгон шахуу шинэ юм сураад хөөрхөн юмаа. Эргэдэг болсоноосоо хойш хаа сайгүй өнхөрөөд нэг газараа тогтохоо больсон. Хоолонд орж эхэлсэн болохоор ээж нь өдөржин хоол хийсээр байтал таарч байна. Хүүхдийн хоол чинь их ярьвигтай ажил байна шүү. Сая бас гэдсийг нь хямраагаад амжсан. Хүүхдийн гэдэс хямрахаар цагаан будааны шүүс, алим, банана өгдөг гэж нэг найз маань зааж өгөөд тэр дагуу хийсэн чинь харин хурдан зүгээр болсон шүү.
За тэгээд гадаа гарна, салхилна, нарлана гэдэг их ажил байна бас. Хүүхдээ бэлдэж, өөрийгөө бэлдэж байтал бараг цаг болно. Өглөө эрт босоогүй бол бэлдсээр байтал үд болоод гарч чадахгүй өнгөрч байгаам чинь. Орой харин 6-9 хооронд гарч байгаа. Гадаа гарах гэж бид 2 бараг гэрээ нүүлгээд тэргэн дээрээ ачаад явж байгаам шиг юм л болно шүү дээ. Хоёр гурван хүүхэдтэй ээжүүд яаж амжуулаад байдгийг ойлгохгүйнээ. Жинхэнэ супер ээжүүд л байдаг байх. 
Хүүхэд гэдэг чинь ёстой хөөрхөн юмаа. Мэдсэн бол аль эртнээс олон хүүхэдтэй болж байхгүй юу. Манай найзууд яагаад хэлдэггүй байсан байнаа гэхгүй юу ккк. Энд ганц бие хүмүүс байвал хэлчихэе эртхэн хүүхэдтэй болоорой.

Unknown

Хүн мэдэхгүй зүйлээсээ айдаг гэдэг үнэн юмаа. Due date ойртох тусам ямар байх бол гэсэн нэг айдас, санаа зовнил салахгүй юм. Тэгсэн хэрнээ өөрийгөө тайтгаруулах гээд энэ дэлхийн эмэгтэй хүн бүр үүнийг давж гардаг шүү дээ гэж бодох... Эмээ, ээж, эгч, ерөнхийлөгчийн гэргий, дуучин, жүжигчин, Викториас Сикретийн моделууд хүртэл үүнийг даваад л гарсан шүү дээ гэж бодох. Хэн нэг найзаараа, таньдаг хүнээрээ жишээ авч, тээр энэ хүмүүс бүгд л үүнийг тойрч биш туулж гарсан гэж өөрийгөө зоригжуулах. Бодоод байхад эхний хэдэн сар хурдан бас бодит бус юм шиг өнгөрчээ. Сүүлийн сард л энэ бүхэн бодит гэдгийг мэдэрч тэр утгаараа сэтгэл санаа ч хүчтэй болдог юм байна. Хүүхэддээ хамгийн анх оймс худалдаж авах тэр мөчид энэ бүхэн зүүд биш, төсөөлөл биш, бодит гэдгийг мэдрэх тэр хүчтэй сэтгэл хөдлөл. Өмнө нь дандаа бусдын хүүхдэд хувцас, бэлэг авдаг байсан хүн одоо энэ миний өөрийн хүүхдэд зориулсан гэж бодохоор гоё.
Мэдэхгүй зүйлтэй тулгарах болгонд ямар ч төсөөлөлгүй, ямар байх бол гэсэн бодол л төрөх. Анх оюутан болоод хүний нутагт явсан, шинэ хотод нүүж очих, шинэ улс орон, шинэ сургуульд орох, анх ажилд орох гээд л бүх мэдэхгүй зүйлийн босгон дээр яг л ийм мэдрэмж төрж байсан. Намайг тосон хүлээж буй зүйлийн талаар ямар ч төсөөлөлгүй хэр нь би чаднаа, болноо, бүтнээ гэсэн итгэлтэйгээр тэр бүхнийг даван туулж байсан. Одоо ч гэсэн өөртөө итгэлтэй баймаар байна. Надад айдас төрүүлж байгаа ч би чадна гэдэгтээ итгэлтэй байна.

Ховдог, харамч, идэмхий хүн байнаа

Бие давхар болсоноос хойш ам хуурайгүй идэж суудаг болсон. Ажлын ширээ бүр хүнсний лангуу боллоо л доо. Заавал нэг идэх юм хажууд байхгүй бол болохгүй. Жигнэмэг, боорцог, ааруул, жимс, хатаасан жимс, самар гээл шүүгээгээ дүүргэчихсэн. Шүүгээ хоосон бол өөртөө итгэлгүй санагдаад ажлаа ч хийж чадахгүй. Тиймээс хүнсний нөөц дундраад ирвэл бушуухан авч нөөцөлж байгаа юм чинь хэхэ. За идэх нь яахав гэхэд аймаар харамч болсондоо өөрийгөө гайхаад барахгүй нь. Нэг гадаад сайт дээрээс жирэмсэн эмэгтэйн нөхөр нь эхнэрийнхээ ямар харамч болсон тухай, өөрийнх нь идэх гэж авсан юмнаас, хоолноос идвэл уурладаг тухай бичсэн байхыг уншаад инээд хүрч байсан чинь өөрөө яг тийм болдог байна шд. Миний идэх юм гээд хажуудах хүнээсээ харамлаад үхэхнээ ккк. Сая хөдөө явж ирэхдээ айраг авсийн. Би ганцаараа ууна гээд бодчихсон. Орой гэрт хүн ирсэн чинь ээж хүнд айраг хийж өг гээд, би гүрийгээд өгөхгүй зогсоод байгаан бишүү кк. Өглөө босоод ирсэн хэн нэг нь миний айрагнаас уугаад дундруулчихсан байхаар нь хэн уучихав аа гээд бөөн юм болсон. Арай ч нээрээ хоолны харамч болно гэж бодож байсангүй. Нээрээ гүүний айраг уувал хөрс сайтай хүүхэд төрдөг гээд гүүний айраг ууж өгч байгаа. Эмч ч гэсэн айраг, тараг, ааруул цагаан идээ сайн идвэл өөр витамин энэ тэр уух шаардлагагүй гэсэн.

Гурилан бүтээгдэхүүн нээх хэрэглэдэггүй хүн чинь жигнэмэг, кекс, нарийн боовонд дуртай болсон. Өчигдөр сайхан зан хөдлөөд гэртээ cupcake хийлээ. Өмнө нь зөндөө хийж байсан ч энэ удаагийнх их гоё болсон. Зуурмагандаа хатаасан тоор болон нэг хэсгийг нь какаотой хийсэн юм. Жорыг нь орууллаа.

 

Орц:

 

2 ш өндөг

200 гр сүү

200 гр элсэн чихэр

150 гр масло/маргарин

400 гр гурил

1 уут ванилин

1 уут кекс хөөлгөгч (backpulver)

100 гр хатаасан тоор

 

Хийх заавар:

 

Эхлээд өндөг, элсэн чихэрээ хольж хөвсгөр цагаан болтол нь миксердэнэ. Дараа нь бусад орц болон сүү, хайлуулсан маргарин, гурил, хөөлгөгч, ванилинаа нэмж хийгээд үргэлжлүүлж миксердээд шингэвтэр зуурмаг гаргаж авна. Зуурмагандаа жижиглэж хэрчсэн хатаасан жимсээ хийгээд хутгаж байгаад капкек хэвэндээ хийгээд боллоо. 175 градуст урьдчилж халаасан дуковонд 25 минут жигнэнэ.

 

Энэ жор их амархан, амттай жор болохоор надад таалагддаг юм. Өөр төрлийн жимс, какао, кофе гээд дураараа өөрчилж болно.

 

 



 

Америкт суугаа эгчдээ бичсэн захидлын хариу

Би Монголд ирсэнийхээ дараа Америкд нэлээд олон жил амьдарсан эгчдээ зориулж Монголын нөхцөл байдал, эргэж ирсэн сэтгэгдэлийнхээ талаар Америкт суугаа эгчдээ бичсэн захидал -1  болон Америкт суугаа эгчдээ бичсэн захидал -2 бичиж байсан юм. Тэр үед миний захианд хариу болгож нэгэн уншигчаас доорх хариу ирж байсан. Сонирхолтой санагдаад блогдоо тавих зөвшөөрөл авсан байсан боловч оруулахаа мартаж явсаар сая л архив дундаас оллоо. Та бүгдэд өөр нэгэн Монголдоо буцаж ирсэн хүний сэтгэгдэлийг сонирхуулая. Энэ захиа 2012 оны 12 сард надад ирж байсан юм. Энэ зуур хэлэхэд Америкд сууж байсан эгч маань нутагтаа бүр мөсөн эргээд ирсэн шүү ;) 

*****************

Жоохон бодит бус санагдлаа. Удаж байгаад ирэхэд онгоцонд Монголчуудаа харахад бүгд яравгар, ганцxан хаалгатай нисэх буудлаар багтаж ядан чихэлдээд, гарах зай үлдээгээгүй чихсэн бөөн хар царай харагдаад, гэрийнхнийгээ олж харахад бүгд жижигхэн болсон харагдаад. Уг нь том унаанд суусан ч тас харанхуй ганцxан замаар сэгсрүүлж ядан яваад, яг л талд яваам шиг, хонины шивтэр хамар нэвт царгиад, гэртээ орох л жаргал байсандаа. Маргааш нь гадуур жоохон явсан хүүе, хаая гэсэн нэг л яарсан ууртай xүмүүс, зам дээр орилсон үглэсэн халтар цагдаа нар, хоорондоо хэрэлдсэн машины жолооч нар, бараг л гутал руу шүлсээ гах түй гэх залуус, дээрээс доошоо нь нэвтэртэл хараад хялалзаx xүүxнүүд, дуртай дургүй мөнгө л харсан үйлчилгээ байxгүй боxь зажилсан xудалдагч нар. Хамгийн амттай хоол ээжийн минь хоол болж, хамгийн найрсаг хүмүүс гэрийхэн л  болсон байдаг. Ажилд ороход сүрхий юм болж аваад, араас босс нь эргүүлж гүйгээд, цалингийн оронд үнэ өсгөцөн юмаа шаxаад, ажлын хүүхнүүд  ам уралдан сонжин яриад, аль өнгөтэй өмсөж зүүхгүй бол хүн биш гэх нь холгүй. Атаа жөтөө, хорон хов ихийг тэсэх нь дайнд явахаас ч хэцүү санагддаг. Бүгд л аягүй баян, тэнд байдаг бүх юм хугацаа нь дуусаад борц болчихсон хэдий ч хэд нугалсан үнээр зарна. Тэнд хүн бараг барьж харагдахгүй үнэтэй унаа xөлxөлдөөд, тэнд олдох нь бэрх аяфон хүн болгон бариад, үнэтэй үнэтэй брэндүүд xулхийг нь ч мэдэхгүй батьчихаад нэг нэгэндээ баярхах хүмүүс. Эцсийн эцэст хэдэн хошин шог үзээд л амьдрал өөрөө хошин шог гэмээр болдог юм да. Хороололд явж байсан хомэлэсс хүүхэд хөгс базаад, цүнx шүүрээд, замын голд гарцан дээр зогсож байсан микротой залуу хөх базаад, би гэдэг хүн жанглидаа дасан зохицохоос аргагүйд хүрсэн үе бий. Номын санд суутал хоорондоо ярьсан хүмүүс, кино үзсэн уйлсан хүүхэд, унтсан залуус. Хөл дээр гишгэчихээд замаа харж яваач малаа гэх эргүү модел маягийн бацаанууд, пабд суутал бүгд тамхи татаж, том том ярьсан жижиг гарууд, тв үзсэн чинь хоорондоо зодолдсон улс төрчид, тэгснээ төд удалгүй гудамжаар дүүрэн алт алт гэсэн согтуу шалдан хүмүүс. Эхний сар эргэн дасах нь битгий хэл ялгааг нь олж хардаг юм. Энэ л нутгийн хүн юм болохоор арайчдээ гэсэн сэтгэлээр гуних, гомдох, уурлах, чамлах зэрэгцэвч миний Монгол гэх Чингисийн цус оргилж, би чадна, би эх орноо хөгжүүлнэ гэж хэсэг боддог юм. Юм нээж ажиллуулья гэтэл баахан хүн орж ирээд ийм газар, тийм газар, тэгснээ нэг авгай орж ирээд бөөн загнаж байгаад хаагаад гараад явах. Мэдэхнээ мөнгө өгөх ёстой байсийм байна лэ. Гаргаж ч өгөөгүй найзууд юу авчрав гэж утас цохин уулзах, тооцоо хийх мөчид бүгд 00 гүйлдэх, хэцүү үе байдаг шд. Тэгээд тэсдэг юмда, давдаг юм, нэг мэдэхнээ дунд нь уусчихсан тууж явдгийм, гэхдээ л....

 

Сонин хачин

6 сарын 1-ээс нэг шинэ төсөл дээр ажиллах болоод сүүлийн 2 сар үнэхээр завгүй байлаа. Шинэ эхэлж байгаа юм болгон угаасаа эмх замбараагүй, хийх юм ихтэй байдаг хойно аргагүй юм даа. Өглөө ажил дээр ирээд ширээний ард суугаад аяга цай авахаар өндийж ч амжаагүй байхад өдрийн цай болчихсон, хоол идээл эргэж суугаал нэг мэдэхэд орой болчихсон, цаг яаж өнгөрч байгааг ч анзаарах завгүй өдрүүд өнгөрч байна. 7 сард ээлжийн амралтаа аваад нар салхинд гарна гэж байсан ч байхгүй болсон. Гэхдээ амралтаа хойшлуулж байгаад 9-10 сараас нэгмөсөн амрах бодолтой байгаа. Ажлын хажуугаар бас өөрийгөө бөөцийлөх ажилтай болсон. Өөрийгөө толинд харахаар өдрөөс өдөрт томорч байгаа өөрийнхөө төрхөнд дасч өгөхгүй л байгаа ккк. Хэвлий дотор нэг хүн өсч бойжоод, би энд байна шүү гэх шиг гар хөлөө хөдөлгөөд, бас хааяа зүрхний цохилтыг нь сонсох тэр мэдрэмж өмнө нь мэдэрч байсан ямар ч сонин мэдрэмжийг дагуулахын аргагүй.  Санаа сэтгэл өндөр, бие эрүүл болохоор эхний хэдэн сарыг сайн өнгөрөөсөн. Элдэв асуудал сэтгэл санаанаас үүсдэг гэж боддог болохоор бие эрүүл, сэтгэл сайхан тайван байвал бүх юм сайхан байна гэж бодож байгаа. Хэдийгээр ажлын ачаалал их байгаа ч гэсэн нойр хоолондоо сайн, амралтын өдрүүдээр боломжоороо салхинд гараад, эсвэл сайн гэгч унтаж амраад явж байгаа. Эхэндээ хоолны дуршил нэг ихсээд, нэг багасаад учрыг нь олохгүй, идэх уух юм олдохгүй хэцүү байгаам шиг санагдаж байсан ч яваандаа гайгүй болсон. Хүмүүс гэнэт сонин сонин хоолны дуршилтай болдог гэсэн гэтэл минийх болохоор аймаар жанк фүүд (junk food) идмээр санагдаад байсан ккк. Хоолонд бол сайн байсаан байсан. Хатаасан гоёо, ингэний хоормог хоёр л сайн нөлөө үзүүлсэн байх, хордлого энэ тэр нь гайгүй өнгөрсөн. Эргэн тойронд жирэмсэн эмэгтэйчүүд олон байна шүү. Хүмүүс морь жил гээд их хүүхэдтэй болж байгаа байх. Монголын 3 сая дахь иргэн дараа оны 1-р улиралд төрнө гэж байсан. Харин энэ янзаар бол хүмүүс олноороо төрөөд энэ оны сүүл гэхэд 3 сая иргэнтэй болчихийн бишүү ккк.   

Зун болонгуут хүмүүс бүгд л хөдөө гадаа явцгаасан байх юм. Хүн толгойтой болгон Хөвсгөл явдаг юмуу хаашаа юм. Нүүр номоор дүүрэн Хөвсгөл явсан хүмүүсийн зураг. Хөдөө ч зуншлаг сайхан болж байгаа юм шиг байна лээ. Нээх сайхан ногоон тал, цэнхэр тэнгэр, цэнгэг усны зураг дүүрэн. Хараад бүр атаархал төрөөд хаа ч хамаагүй хөдөө явмаар санагдаад байгаа. Гэхдээ бас хальт Тэрэлж явж ирсэн болж хорхойгоо түр дарсан. Наадмаар харин хол яваагүй ч гэсэн ойрхон зуур салхинд гарч бас хорхог хийгээд амжсан. Миний нээрээ хоолны сонирхол өөрчлөгдөөд мах, лууван идэх сонирхолгүй болчихсон байна лээ. Хоолны мах, лууванг нь ялгаад байдаг болчихсон.  

Өмнө нь хүмүүс бөмбөг залгисан гэж ярихаар муухай зүйлтэй зүйрлэж байгаа юм шиг санагддаг байсан чинь одоо нээрээ дээшээ хараад хэвтэхээр гэдсэн дотор бөмбөг хийчихсэн юм шиг тэр хэсэгтээ хөөрхөн бөмбийгөөд яг л бөмбөг залгичихсан гэж хэлмээр юм билээ хэхэхэ.

Зун болгон нэг тийшээ зугаалсаар байгаад муу зан суучихаж... зун болохоор л сэтгэл тогтохгүй хаа нэг тийшээ явмаар санагдаад байхийн. Гэхдээ энэ жилдээ өнжчихвөл дараа жилээс явж өгнө дөө гэж бодоол байгаа.

За ойрдоо нэг иймэрхүү сонинтой сууж байлаа. Ажил дээр түмэн завгүй, гэртээ компьютер асаадаггүй болохоор блогоо бичих ч зай завсар гарсангүй. Уг нь төлөвлөж байсанаараа найзуудаа уриад гэртээ төрсөн өдөрөө тэмдэглэсэн. Өглөөнөөс орой болтол баахан хоол хийсэн. Ширээ дүүргэх гэж их ажил болсон шүү.

Birthday home party - Бэлтгэл ажил

Удахгүй төрсөн өдөр болох нь. Нөхөр бид хоёр нэг өдөр төрсөн болохоор энэ жил давхар баяр тохиож байгаа гэсэн үг. Төрсөн өдөр миний хамгийн дуртай баяр болохоор энэ жилийн төрсөн өдрөө яаж тэмдэглэх вэ гэж нэлээн удаан бодсоны эцэст бүх найз  нөхөд, ах дүү саднаа дуудаад гэртээ "home party" хийхээр шийдлээ. Ингэснээр бүх хайртай дотны хүмүүстэйгээ баяраа хуваалцах боломжтой болж байгаан. Өмнө нь нэг удаа хүн тус бүртэй тэмдэглээд явсан чинь бүтэн долоо хоног төрсөн өдөр тэмдэглэчихсэн байсан кк. Гэртээ тэмдэглэхийн нэг сайн тал нь бас олон бэлэг цугларах боломжтой хэхэ. Харин хүмүүс бид хоёрт дунд нь нэг бэлэг өгөх болов уу, тус тусад нь бэлдэж ирэх болов уу. Тусдаа бэлэгтэй ирээрэй гэж захиж хэлнээ ерөөсөө.

За тэгээд төрсөн өдрийнхөө тухай би чинь бараг 2 сарын өмнөөс бодоод эхэлчихсэн. Одоо өдөр хоног ойртох тусам илүү детайлны төлөвлөгөө гаргах хэрэгтэй болоод байна. За бараг л хурим бэлдэх дайны юм болох гээд байна шүү ккк. Хамгийн том 2 зүйл бол 1) хоолны меню, 2) зочид хүлээн авах хуваарь.

Хоолны меню 3 үе шаттай байх юм шиг байна. Зочидоо цагийг нь хуваарилах болохоор өглөөнөөс орой хүртэл тасралтгүй хуваарь болно байх. Тэхээр ерөнхийдөө brunch, өдрийн хоол, оройн хоол бэлдэхэд болно гэсэн үг. Хавчуурга болгож харин нэлээд олон төрлийн зууш, салад, амттан, нарийн боов гэх мэт зүйлс төлөвлөж байна.

Азаар төрсөн өдөр бүтэн сайнд таарч байгаа болохоор 2 өдөр зочин хүлээж авах боломжтой.

Би нэг иймэрхүү хуваарь гаргаад байгаа:

Хагас сайн өдөр

12:00 -- А групп -- Манай арван жилийн ангийнхан
15:00 -- В групп -- Нөхрийн арван жилийн ангийнхан
19:00 -- С групп -- Аав, ээж, ах дүү нар

Бүтэн сайн өдөр

11:00 -- D групп -- Мон-Турк болон Туркэд хамт сурч байсан найзууд. Турк меню бэлдэнэ гэж бодож байгаа. Нарийн боов, турк цай, кофе гэх мэт тэдэнд сонирхолтой байна байх.

14:00 -- E групп -- Family with kids. Хүүхэдтэй гэр бүлүүдэд цагийн хувьд эртхэн мөн хоолны хувьд хөнгөхөн меню байвал таалагдана гэж бодож байна. Шаржигнуур тахиа, капкэйк, күүкийс, жимсний цуглуулга гэх мэт сонголт байж болно.

18:00 -- F групп -- Single friends. За тэгээд үлдсэн хүмүүсийг энэ группт оруулна. Хоорондоо танил байсан байгаагүй хамаагүй сингл найзуудаа нэг дор дуудахад нээх асуудал гарахгүй байх.

Хоолны меню

Ерөнхий хийх зүйлс

- Cookies
- Cupcakes
- Browni
- Fruits
- Үзэмний жүүс
- Компот

Brunch - Турк хоол

- Мини пидэ
- Поача
- Ачма
- Долма
- Мини сандвич
- Өндөгтэй төмс
- Өндөгтэй помидор

Өдрийн хоол

- Шаржигнуур тахиа
- Дукованд жигнэсэн casserolle (сосиск, төмс, чинжүү)
- Зутан шөл
- Бананатай, шоколадтай амттан
- Кимбаб

Оройн хоол

- Мини сандвич
- Мини шорлог
- Төмсний хучмал
- Соустай бөөрөнхий мах
- Амталсан будаа
- Алимны пай
- Төмсний салад

Одоогоор санаанд орж байгаа нь иймэрхүү байна. Юун төлөө рестораны тогооч ээжтэй билээ, ээжээсээ хоолны зохицолын талаар зөвлөгөө авч байгаад менюгээ илүү сайжруулна. Одоогийн байдлаар өөрөө хийж чадах байх гэж бодсон, санаанд багтаад байгаа зүйлсээ бичлээ. Заримыг нь гэхдээ өмнө нь огт хийж үзээгүй. Тэд нарыг бас туршиж хийж үзэх хэрэгтэй байна. Ер нь бялуунаас бусдыг бүгдийг өөрөө хийнэ гэж бодож байгаа.

Энэ хоолнуудыг амжилттай хийж чадах юм бол жорыг нь хоолны блог -д оруулнаа.